Webteksten

Blog

Taalfouten: ogenschijnlijk klein, maar in werkelijkheid…?

 

Als tekstschrijver betreur ik het feit dat ik niet lang hoef te zoeken naar taal-, stijl- en spelfouten. Heel het internet en veel socialmediakanalen staan er vol mee. Maar wat is nu eigenlijk het effect van taalfouten op de lezer?

Diverse wetenschappers hebben een vergrootglas gelegd op de vraag of fouten in teksten invloed hebben op de waardering en de beoordeling van de lezer. Hieruit blijkt dat schrijvers niet vrijuit gaan wanneer zij fouten maken. In welke mate is afhankelijk van het type fout dat gemaakt wordt.

 

Voorbeeld van een ogenschijnlijk kleine taalfout

Markeerfouten zijn funest voor een goede waardering. Dit type fout heeft betrekking op het onjuist gebruiken van verbindingswoorden. Kloet, Renkema en Van Wijk (2003) onderzochten onder andere het verschil in waardering en begrip op deze twee tekstvarianten met een markeerfout:

  • “Dat lijkt misschien heel gewoon, en voor een tiende deel van de Nederlandse bevolking is het een luxe.” (onjuist)
  • “Dat lijkt misschien heel gewoon, maar voor een tiende deel van de Nederlandse bevolking is het een luxe.” (juist)

Hieruit bleek dat markeerfouten een negatieve invloed hebben op de begrijpelijkheid van de tekst.

Aan de ene kant is dit redelijk logisch, omdat verbindingswoorden van grote invloed zijn op hoe je een tekst opneemt en de zinnen aan elkaar verbindt.

Aan de andere kant is de variant met ‘en’ op het oog geen vreemde. Bij teksten geldt in dit geval dus ook: klein woord, grote invloed.

Negatief effect op geloofwaardigheid

Harm (2008) deed ook onderzoek naar het effect van taalfouten op de beoordeling van de tekst door de lezer. Zij dook met name in de verschillen in tekstwaardering bij fouten zoals:

– Groter als in plaats van groter dan
– Hun 
in plaats van ze

Uit het onderzoek van Harm blijkt dat taalfouten de geloofwaardigheid van de zender én de tekst negatief beïnvloeden. Dit betekent dus dat je met slechte teksten je eigen ruiten ingooit, zelfs als het gaat om kundigheid en overtuigingskracht. Dit staat immers in verband met geloofwaardigheid. Wederom een bevestiging om teksten altijd goed te (laten) checken!


Het verschil tussen ‘de meisje’ en ‘het bedrijf verbind’

De onderzoeken laten wel nog een verschil zien in hoe fouten beoordeeld worden. Zo is een zinsbouwfout zoals ‘de meisje’ (in plaats van ‘het meisje’) versus een dt-fout als ‘het bedrijf verbind’ (in plaats van ‘het bedrijf verbindt’) in de perceptie van de lezer een wereld van verschil. ‘De meisje’ krijgt een veel zwaarder negatief oordeel dan ‘het bedrijf verbind’.

De oorzaak van dit verschil verklaart direct hoe slecht het in Nederland gesteld is met taalkennis: veel respondenten zagen de dt-fout niet. Een geluk voor sommigen. Desondanks blijkt wel dat je bij geen enkele fout vrijuit gaat.


Voorkom afstraffing door taalfouten

Diverse onderzoeken bewijzen dus dat de invloed van taalfouten niet onderschat moet worden. Als ondernemer kun je gestraft worden door de lezer (danwel bewust, danwel onbewust). Daarom is het belangrijkste advies om veel aandacht aan teksten te besteden. Zie hierbij dus ook zeker niet het aspect ‘taalverzorging’ over het hoofd.

Bronnen:
  • Kloet, Renkema & Van Wijk (2003), Waarom foutloos schrijven? Het effect van taalfouten op tekstwaardering, imago en overtuigingskracht.
  • Harm (2008). Het effect van taalfouten op de tekstwaardering.
Close Menu